O se tasi o laufanua e sili ona mataʻina o loʻo i ai i lo tatou paneta, o nofoaga matutu ia tatou te taʻua o toafa. E ufitia e toafa le tusa ma le tasi vaetolu o le Lalolagi ma o se mea ofoofogia fa'afanua.
O le toafa ose itulagi matutu lea e maua i lalo ifo o le 25 inisi le timu i le tausaga, ma e mafai ona fausia i suiga o le tau poʻo le aluga o taimi. se'i tatou vaai i le aso nei o toafa aupito tele i le lalolagi.
Le
Toafa Sahara
O lenei toafa e aofia ai se vaega e tusa ma le 9.200.000 sikuea kilomita Ma o loʻo i Aferika i Matu. O se tasi o toafa aupito tele, sili ona lauiloa ma sili ona su'esu'eina i le lalolagi ma o le toafa lona tolu aupito tele i luga o le paneta.
E pei ona matou fai atu, o loʻo i Aferika i Matu, e aofia ai vaega o Chad, Aikupito, Algeria, Mali, Mautania, Nigeria, Morocco, sisifo o Shara, Sudan ma Tunisia. O lona uiga, 25% o le konetineta o Aferika. Ua fa'avasegaina a toafa subtropical ma e itiiti lava timuga e maua, ae e le o taimi uma na tupu ai.
I se taimi, i le 20 tausaga ua mavae, o le toafa moni lava o se itulagi lanu meamata, o se fanua laugatasi matagofie, e mauaina pe tusa ma le sefulu taimi le tele o le vai e maua i aso nei. E ala i le fesuia'i la'ititi o le axis o le lalolagi na suia ai mea ma e tusa ma le 15 afe tausaga talu ai na tu'ua ai e le lanu meamata le Sahara.
Sahara o se faaupuga e maua mai i se isi faaupuga Arapi, kara, o lona uiga o le toafa. Manu? O maile vao Aferika, cheetahs, gazelles, foxes, antelopes...
toafa Ausetalia
O Ausetalia o se motu tele ma vagana ai ona gataifale, o le mea moni e fai si matutu. O le toafa Ausetalia e aofia ai se vaega o 2.700.000 sikuea kilomita ma taunuuga mai le tuufaatasiga o le Great Victorian Desert ma le Australian Desert lava ia. O lona uiga lona fa o toafa aupito tele i le lalolagi ma o le a aofia ai le aofaʻi o le 18% o le konetineta o le laueleele o Ausetalia.
E le gata i lea, o lenei o le toafa sili ona matutu konetineta i le lalolagi. O le mea moni, o Ausetalia atoa e maua le itiiti ifo o timuga faaletausaga e toetoe lava a manatu atoa o se motu toafa.
Toafa a Arapi
E ufitia lenei toafa 2.300.000 sikuea kilomita Ma o loʻo i Sasaʻe Tutotonu. O le toafa pito sili ona tele i Eurassia ma lona lima i le lalolagi. I totonu o le loto o le toafa, i Saudi Arabia, o loʻo taoto ai se tasi o oneone sili ona tele ma faʻaauau pea i le lalolagi, o le faʻailoga masani o mauga e faʻavavau: Ar-Rub Al-Khali.
Toafa o Gobi
O lenei toafa ua lauiloa foi ma e tu i le Asia i sasae. E iai lona eria o 1.295.000 sikuea kilomita ma e aofia ai le tele o le Saina i matu ma Mongolia i saute. O le toafa lona lua tele i Asia ma lona tolu i le lalolagi.
O le Toafa o Gobi o se itulagi na avea ma toafa ina ua amata ona poloka e mauga le timu ma amata ona mate laau. E ui i lea, o aso nei e nonofo ai manu iinei, e seasea lava, ioe, ae o manu, e pei o kamela po o nameri kiona, o nisi o urosa.
Toafa Kalahari
O se tasi lenei o toafa e sili ona ou fiafia i ai aua ou te manatua se tala na latou faia matou matamata i le aoga e uiga ia latou manu. O loʻo i Aferika i Saute ma o loʻo i ai se vaega e 900.000 sikuea kilomita.. O le toafa lona fitu aupito tele i le lalolagi ma ui atu ai Botswana ma nisi vaega o Aferika i Saute ma Namibia.
I aso nei e mafai ona e iloa ona o le tele o ituaiga o safaris e ofoina atu. O se tasi o paka a le atunuu e sili ona mataʻina o Botswana.
toafa Suria
O lenei toafa e tu i Middle East ma ua tau leai 520.000 sikuea kilomita o le maualuga. O le toafa a Suria, o se toafa toafa lea e manatu o le toafa lona iva aupito tele i luga o le paneta.
O le itu i matu e fa'atasi ma le Toafa Arapi ma o lona pito e gaogao ma papa, ma le tele o vaitafe matutu.
toafa atika
E i ai foi toafa e le o ni oneone vevela ma le eleele. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le Arctic Polar Desert o loʻo i le itu i matu o lo tatou lalolagi ma e malulu tele. E le timu foi iinei e ufitia mea uma i le aisa.
Ona o lenei aisa e ufitia ai mea uma, o manu ma laau e le masani ona vaaia i le tele, e ui lava e iai nisi luko, polar bears, alope arctic, crawfish ma isi. O le toʻatele o i latou ua ō ese mai le tundra, lea e tele ai laau totō, ma o isi e sili atu ona nonofo mau.
O lenei toafa e i ai le eria o 13.985.935 sikuea kilomita ma alu atu Kanata, Iceland, Greenland, Rusia, Nouei, Suetena ma Finelani.
Anetatika Polar Toafa
I le isi itu o le lalolagi o loo i ai se toafa faapena. E ufitia le tele o le Anetatika ma o le toafa aupito tele i le lalolagi. Afai tatou te faatusatusa i isi e mafai ona tatou iloa lona tele e mafai ona avea ma sooga o le Gobi, Arapi ma Sahara toafa.
E ui lava e tutusa uma toafa polar, e ese le fugalaau i totonu. Le toafa lenei i saute e foliga mai e leai sona ola, na o se vaega o microorganisms na maua i le '70s. O iinei e sili atu le matagi nai lo lona uso i le itu i matu, e sili atu ona matutu ma ua faia vaituloto hypersaline e pei o le Vaituloto o Vanda po o le vaituloto o Don Juan, faatasi ai ma se masima masima e le mafai ai ona ola.
O le Antarctic Polar Desert e nofoia se vaega o 14.244.934 sikuea kilomita.
Ia avea muamua ma faamatalaga